Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ζακύνθου, ως συλλογικότητα Δικηγόρων έχει διανύσει πάνω από 220 χρόνια ζωής, ακολουθώντας την ιστορική πορεία των Ιονίων Νήσων, από κατεχόμενη περιοχή σε ανεξάρτητο κράτος και μετέπειτα ενωμένο με τη Μητέρα Ελλάδα.
Αυτό προκύπτει από σωζόμενο δίπλωμα παροχής άδειας ασκήσεως Δικηγορίας, που εξέδωσε ο “Εξοχότατος Δικηγορικός Σύλλογος της Νήσου Ζακύνθου” προς το Δικηγόρο Έκτορα Σιγούρο και φέρει χρονολογία 15-4-1805. Αντίγραφο του εγγράφου αυτού (το πρωτότυπο του οποίου φυλάσσεται στο αρχείο του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων) , χορήγησε στο Σύλλογο μας, με την ιδιότητα του ως Προέδρου του Μουσείου Σολωμού κι Επιφανών Ζακυνθίων, ο αείμνηστος πρώην Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου Γιάννης Παπαδάτος.
Δυστυχώς η ιστορική μνήμη διακόπηκε βίαια την 12η Αυγούστου 1953 δημιουργώντας σε εμάς τους νεότερους μεγάλο κενό, αφού καταστράφηκε εξολοκλήρου το Ιστορικό Αρχείο Ζακύνθου και το αρχείο του Συλλόγου.
Στις επόμενες σελίδες επιχειρείται η τεκμηρίωση της ιστορικότητας του παλαιότερου Δικηγορικού Συλλόγου της χώρας, που προκύπτει μέσα από την ανακοίνωση του Αρχιμανδρίτη Δρ. Διονυσίου Λυκογιάννη : “Κατάλογος Δικηγόρων και υποδικηγόρων και λειτουργία του Collegio Forense της Ζακύνθου κατά το έτος 1805” , τον οποίο ευχαριστούμε θερμά που μας έδωσε την άδεια να την αναρτήσουμε στην ιστοσελίδα του ΔΣΖ.
Στοιχεία για τη ζωή των Δικηγόρων της Ζακύνθου και τη λειτουργία του Δικηγορικού Συλλόγου, τους πρώτους μήνες μετά από την ώρα μηδέν, παρατίθενται στο δεύτερο κατά σειρά κείμενο, που της ανακοινώσεως, που έκανε πρόσφατα στο πλαίσιο του ΙΒ’ Πανιονίου Συνεδρίου, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου Γιάννης Γιατράς με τίτλο :
“Οι προσπάθειες αποκατάστασης των Δικηγόρων της Ζακύνθου μετά τους καταστροφικούς σεισμούς της 12ης Αυγούστου 1953, μέσα από το αρχείο του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου”.
Ζάκυνθος 26 Οκτωβρίου 2023
Κατάλογος Δικηγόρων και υποδικηγόρων και λειτουργία του
Collegio Forense της Ζακύνθου κατά το έτος 1805
Του Αρχιμ. Διονυσίου Λυκογιάννη
Ιεροκήρυκος Μητροπόλεως Ζακύνθου
Στο Αρχείο της Ζακύνθου σώζεται ένα τετρασέλιδο έγγραφο σταλμένο στις 14 Μαΐου 1805 Έτος Παλαιό, από τον Πρύτανη της Ζακύνθου Νικόλαο Μηλιαρέση προς τον Προέδρο του Εμποροδικείου Ζακύνθου. Έχει συνταχθεί από τον Γραμματέα της Πρυτανείας Παύλο Π(ι)εδεμόντη σε γλώσσα ιταλική. Στη μεταγραφή διατηρήθηκε η αρχική ορθογραφία και σε παρένθεση έγινε η ανάπτυξη των λέξεων σε σύντμηση.
Το έγγραφο με τον κατάλογο των ονομάτων των δικηγόρων και υποδικηγόρων της Ζακύνθου στάλθηκε προς τον Πρόεδρο του Εμποροδικείου με σκοπό να αποκλείονται από την άσκηση της δικηγορίας ή της παροχής βοηθητικών υπηρεσιών, όσοι δεν είναι εγγεγραμμένοι σε αυτόν τον κατάλογο, το πρωτότυπο του οποίου ετηρείτο στο μητρώο των νομικών στη Γραμματεία της Πρυτανείας, σύμφωνα με το Άρθρο 484 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Επτανήσου Πολιτείας.
Πρώτα αναφέρονται τα ονόματα των πανεπιστημιακών πτυχιούχων δικηγόρων (Avvocati Laureati) καθώς και όσων έχουν δικηγορική άδεια (Avvocati admessi) από το τοπικό Κολλέγιο των Νομικών (Collegio Forense), σύμφωνα με τον κατάλογο που συντάχθηκε και καταγράφτηκε στο μητρώο των πτυχιούχων ή αδειούχων δικηγόρων (Libro Reggistro degl’Avvocati Laureati e delli Admessi dal
Collegio Forense), ύστερα από τη σύγκλιση του Κολλεγίου στις 15 Απριλίου 1805 Ε.Π. . Oι Γεώργιος Γαήτας, Φραγκίσκος Μουτσάν, Ναδάλε Βολτέρρας, Παύλος Κλάδης, Σπυρίδωνας Βούτος, Πέτρος Κούρτζολας, Θεόδωρος Σιγούρος φέρουν μόνο τον τίτλο του δόκτορος, ενώ οι Ιωάννης Χρυσοπλεύρης, Ιωάννης Σιγούρος, Βασίλειος Μακρής, Νικόλαος Φλαμπουριάρης, Αναστάσιος Φλαμπουριάρης, Πέτρος Κουερίνος, Πέτρος Βαλσάμος, Ανδρέας Λογοθέτης, Ροβέρτος Σολωμός, έχουν και τον τίτλο ευγενείας του Κόμητος.
Ακολουθούν τα ονόματα των Ευγενών και Εξοχοτάτων δικηγόρων, οι οποίοι έχουν πάρει την άδεια εξασκήσεως δικηγορίας(Avvocati admessi), Στέφανου Βολδού, Διονύσιου Τσιταδίνου, Δημήτριου Κουτούφαρη, Εμμανουήλ Κωνσταντίνη, Νικολάου Κούρτζολα, Διονύσιου Καρρέρ, Νικολάου Κουρούμαλου, Κόμητος Μάρκου Φλαμπουριάρη, Πέτρου Γρυπάρη, Διονύσιου Γεννηματά, Αναστάσιου Γρυπάρη του Σπυρίδωνος, Ευστάθιου Λισγαρά, Αναστάσιου Νομικού, Νικολάου Παραμυθιώτη, Έκτορα Σιγούρου, Διονύσιου Σκορδίλη, Αντώνιου Σωμερήτη, Γεωργίου Ζαβραδινού.
Στη συνέχεια συμπεριλαμβάνεται ο κατάλογος ονομάτων των Υποδικηγόρων, ο οποίος συντάχθηκε στη συνέλευση του Κολλεγίου στις 15 Απριλίου 1805 Ε.Π. . Οι Ευγενείς Κύριοι είναι οι Ανδρέας Στρούζας, Κόμης Στυλιανός Φλαμπουριάρης, Παύλος Μεταξάς Σαντορίνης, Γεώργιος Βαλσάμος του ποτέ Σπυρίδωνος, Διονύσιος Αρβανιτάκης, Νικόλαος Λεούτσης, Σπυρίδωνας Μαρκέτος, Δημήτριος Πλέσσας, Νικόλαος Χαλικιάς, Δημήτριος Νομικός του ιερέα Ιωάννη, Δημήτριος Μίχος, Διονύσιος Ζαβραδινός, Νικόλαος Σκορδίλης του ευγενούς Διονυσίου, Διονύσιος Καλλέργης του Παύλου και Αντώνιος Στρούζας του ευγενούς Ανδρέα.
Σε άδεια ασκήσεως δικηγορίας, η οποία δόθηκε από το Collegio Forense της Ζακύνθου, στον Έκτορα Σιγούρο, με χρονολογία 15 Απριλίου 1805 και σήμερα βρίσκεται στο αρχείο του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, σημειώνεται η ισχύουσα τότε νομοθεσία για την άσκηση δικηγορίας και περιγράφεται αναλυτικά η σύνθεση του Κολλεγίου και η όλη διαδικασία αδειοδότησης.
Σύμφωνα με τον Τίτλο (Titolo) 14, άρθρο 483 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Επτανήσου Πολιτείας (1804), μπορούσαν να ασκήσουν δικηγορία μόνον όσοι έχουν γεννηθεί στην Επτάνησο ή έχουν την αντίστοιχη υπηκοότητα και έχουν πτυχίο νομικής από δημόσιο πανεπιστήμιο ή έχουν κριθεί ικανοί, ύστερα από εξετάσεις, από το Collegio Forense.
Το Collegio Forense αποτελείτο από τον Πρύτανη της νήσου (Pritano del Zante) και τους δύο Έπαρχους (Reggenti), οι οποίοι συνιστούσαν το Προεδρείο και ήταν νομικοί. Ο τόπος συγκλίσεως του Κολλεγίου ήταν η Πρυτανεία. Τη σύνθεσή του αποτελούσαν, εκτός του Προεδρείου, οι δικαστές όλων των δικαστηρίων, είκοσι στον αριθμό, ενώ προστέθηκαν ύστερα από ψηφοφορία μέσα από το Σώμα των υπολοίπων πτυχιούχων δικηγόρων, οι Ευγενείς και Εξοχότατοι Δόκτορες Βασίλειος Μακρής, Κόμης Αναστάσιος Φλαμπουριάρης και Ναδάλε Βολτέρρας.
Ο υποψήφιος Έκτορας Σιγούρος υποβλήθηκε σε σειρά ερωτήσεων από τα μέλη του Κολλεγίου αλλά και από άλλους παρευρισκόμενους πτυχιούχους δικηγόρους, οι οποίοι δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, γύρω από τη Θεωρία και την εφαρμογή του Πολιτικού και Ποινικού Κώδικα της Επτανήσου καθώς και την εφαρμογή των ισχυόντων νόμων. Συνυπολογίστηκαν και εξετάστηκε η ετοιμότητα, η ευφράδεια και η ορθότητα των απαντήσεων καθώς και το ήθος, η τίμια διαγωγή και η εθνικότητα του υποψηφίου. Ύστερα από ψηφοφορία έγινε δεκτός στην άσκηση δικηγορίας στα δικαστήρια της Επτανήσου, κρινόμενος άξιος να του παραχωρηθούν τα δικαιώματα και τα προνόμια των πτυχιούχων δικηγόρων. Το έγγραφο συνέταξε ο Γραμματέας της Πρυτανείας Παύλος Π(ι)εδεμόντης (Paolo Pedemonti) και υπογράφουν ο Πρύτανης Νικόλαος Μηλιαρέσης (Nicolὸ Migliaressi) και οι Έπαρχοι Νικόλαος Φωσκάρδης (Niccolὸ Foscardi) και Ιωάννης Μαρτινέγκος (Zuãne Martinengo). Ακολουθεί το κείμενο του καταλόγου των δικηγόρων και υποδικηγόρων της Ζακύνθου στα ιταλικά:
Al P(restantissi)mo S(igno)r Preside del Magg(istra)to e Trib(unale) di Commercio
del Zante
Prest(antissi)mo S(igno)r Preside
Dall’Annesso Cattalogo emergono li nomi di tutti quelli che sono Auttorizzati dalla
Legge ad esercitare le proffessioni d’Avvocati o d’Intervenienti.
Munisco del Cattalogo stesso cot(;)o P(restantissi)mo Magg(istra)to e Trib(unale) di
Commercio onde possa admetterli al rispettivo esercizio esclusivamente da
qualunque altro, che non fosse descritto nel Cattalogo med(esim)o estratto dal
Reggistro legale tenuto nella Seg(reta)ria della Reggenza a norma dall’Art(icol)o 484
del Codice di Civil Procedura.
Auguro a V(ostra) S(ua) P(restantissi)ma Compite felicità.
Dal Pritaneo li 14 Maggio 1805 S.V.
Nicolὸ Migliaressi Pritano.
Copia tratta dal Libro Reggistro degl’Avvocati Laureati, e delli Admessi dal Collegio
Forense nella sua Convocazione dei 15 Ap(ri)le 1805 S.V.
Nobb(il)i ed Ecc(ellen)ti: Sig(no)ri:
Gio(rgio) Gaeta D(otto)r
Giovanni Co(nte) Crissoplevri D(otto)r
Giovanni Co(nte) Sicuro D(otto)r
Baseggio Co(nte) Macri D(otto)r
Francesco Muzzan D(otto)r
Nicolὸ Co(nte) Flamburiari D(otto)r
Anastasio Co(nte) Flamburiari D(otto)r
Nadal Volterra D(otto)r
Pietro Co(nte) Querino D(otto)r
Pietro Co(nte) Balsamo D(otto)r
Paolo Cladi D(otto)r
Andrea Co(nte) Loggotteti D(otto)r
Spiridion Vutto D(otto)r
Roberto Co(nte) Salamon D(otto)r
Pietro Curzola D(otto)r
Teodoro Sicuro D(otto)r
Zuanne Terzetti D(otto)r
Costantino Neranzi D(otto)r
Avvocati Admessi
Nobb(i)li ed Ecc(ellen)ti Sig(no)ri
Steffano Boldù
Dionisio Cittadino
Demetrio Cutuffari
Emmanuel Costantini
Nicolὸ Curzola
Dionisio Carrer
(άλλη σελίδα)
Seguono li Nomi delli oltred(ant)i Avvocati admessi.
Nobb(il)i ed Ecc(ellen)ti Sig(no)ri:
Nicolὸ Curumalo
Co(nte) Marco Flamburiari
Piero Gripari
Dionisio Genimatà
Annastasio Gripari del N(obile) S(igno)r Spiridion
Eustachio Lisgarà
Annastasio Nomicὸ
Nicolὸ Paramitioti
Ettore Sicuro
Dionisio Scordilli
Antonio Someriti
Zorzi Zavrandinὸ
Lista degl’Intervenienti compillata dal Collegio Forense nella sua Convocazione dei
15 Ap(ri)le 1805 S.V.
Nobb(il)i S(igno)ri: Andrea Strusa
N(obbile): S(igno)r Stellio Co(nte) Flamburiari
N(obile): S(igno)r Paolὸ Mettaxan Santorini
N(obile): S(igno)r Zorzi Balsamo q(uonda)m Spiridion
N(obile): S(igno)r Dionisio Arvanitachi
N(obile): S(igno)r Nicolὸ Leuzzi
S(igno)r Spiridion Marchetti
N(obile): S(igno)r Demetrio Plessa
N(obile): S(igno)r Nicolὸ Calichià
N(obile): S(igno)r Demetrio Nomico di Papà Giovanni
S(igno)r Demetrio Micco
N(obile): S(igno)r Dionisio Zavradinὸ
N(obile): S(igno)r Nicolὸ Scordilli del N(obile) S(igno)r Dionisio
N(obile): S(igno)r Dionisio Calergi di Paolo
N(obile): S(igno)r Antonio Strusa del N(obile) S(igno)r Andrea
Per Copia Conf(ident)e
Il Segr(etar)io P(aolo) Pedemonti
ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ 12ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1953 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ.
Του Ιωάννη Σπυρ. Γιατρά
Δικηγόρου
Από την ολοκληρωτική καταστροφή της 12ης Αυγούστου 1953 δε γλύτωσε το εμβληματικό μέγαρο Δομενεγίνη στην Πλατεία Ρούγα, μέσα στο οποίο στεγάζονταν το Πρωτοδικείο του νησιού και το γραφείο του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου, του αρχαιότερου της χώρας, αφού η ύπαρξη του ανατρέχει τουλάχιστον στο μακρινό 1805. Αυτό προκύπτει από σωζόμενο δίπλωμα παροχής άδειας ασκήσεως Δικηγορίας, που εξέδωσε ο “Εξοχότατος Δικηγορικός Σύλλογος της Νήσου Ζακύνθου” προς το Δικηγόρο Έκτορα Σιγούρο και φέρει χρονολογία 15-4-1805. Το έγγραφο αυτό φυλάσσεται στο αρχείο του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων.
Οι δεκαπέντε δικηγόροι που ασκούσαν το λειτούργημα τους με αφοσίωση και υποδειγματική ευπρέπεια, σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής τους για το νησί, είδαν τους κόπους μιας ζωής μαζί το φιόρο του Λεβάντε να γίνονται στάχτη. Οι προσπάθειες να επανεκκινήσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, επηρεάζοντας ταυτόχρονα και το γίγνεσθαι της νέας Ζακυνθινής κοινωνίας, αναδεικνύονται μέσα στις λίγες αυτές σελίδες. Τους 15 συναδέλφους, στη μνήμη των οποίων αφιερώνεται η ανακοίνωση αυτή, τους αναφέρω, για να τους ξαναθυμίσω στους παλιότερους και να τους κάνω γνωστούς στους νέους συναδέλφους.
Ήταν οι : Στέφανος Παπαδάτος , Διονύσιος Προβής , Διονύσιος Ποταμίτης , Γεώργιος Ρουκανάς, Ιωάννης Γιαννόπουλος Χαράλαμπος Μαρώτης, Σπυρίδων Τζαβαλάς , Κωνσταντίνος Κολυβάς, Λαμπρινός Αβούρης, Τάλμποτ Κεφαλληνός, Διονύσιος Γρυπάρης, Άγγελος Χριστόφορος, Ανδρέας Κλάδης, Ιωάννης Ζαμπάτης και Σπυρίδων Τυρογαλάς. *
Το δάνειο από το Ταμείο Συντάξεως Νομικών
Με τη σειρά αυτή αναγράφονται στην από 12-9-1953 αίτηση τους προς τη Νομισματική Επιτροπή Ζακύνθου, με την οποία ζήτησαν τη χορήγηση τοκοχρεολυτικού δανείου 10.000.000 δρχ. ο καθένας, ώστε το ποσό να διατεθεί για την αγορά των απαραίτητων για την άσκηση της Δικηγορίας επιστημονικών συγγραμμάτων, γραφείου και καθισμάτων.
Η χειρόγραφη αίτηση φέρεται από σχετική σημείωση, ότι επιδόθηκε στον τότε υπουργό Συντονισμού Σπύρο Μαρκεζίνη κατά την επίσκεψή του στη Ζάκυνθο. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι υποσχέθηκε ο πολυπράγμων Μαρκεζίνης, όμως η επίσημη απάντηση του αρμοδίου Υφυπουργού Αποκαταστάσεως Σεισμοπλήκτων, υπήρξε αποκαρδιωτική : “δια την οικονομικήν ενίσχυσιν των μελών των, ελήφθη απόφασις χορηγήσεως αυτοίς δανείου παρά των ασφαλιστικών των ταμείων”.
Τα χρήματα όμως δεν έρχονταν και οι μήνες περνούσαν, και αφού το κράτος κωλυσιεργούσε οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Ζακύνθου και Κεφαλληνίας, επανήλθαν με νέο έγγραφο, για να τους ενημερώσει πλέον οριστικά η Διοίκηση , δια του Προέδρου του Ταμείου Συντάξεως Νομικών Σωτ. Κυριλλόπουλου., ότι εν τέλει το δάνειο θα είναι ύψους 7 εκ. δραχμών άτοκο και εξοφλητέο εντός πενταετίας, της πρώτης εξαμηνιαίας δόσεως αρχομένης την 1η Δεκεμβρίου 1954. Με το ίδιο έγγραφο ανακοινώθηκε και η χορήγηση βοηθήματος σε όλους τους σεισμόπληκτους συνταξιούχους δικηγόρους , μίας συντάξεως.
Το δάνειο όμως αυτό δόθηκε τμηματικά και με μεγάλη με καθυστέρηση, κάτι που ανάγκασε το Δικηγορικό Σύλλογο να αποστείλει στις 18 Μαρτίου 1954 νέα επιστολή διαμαρτυρίας για τη μη χορήγηση του υπολοίπου του εγκριθέντος δανείου.
Τους μήνες που ακολούθησαν η αποπληρωμή του δανείου, παράλληλα με την υποχρέωση καταβολής των τρεχουσών εισφορών, αποτέλεσαν δυσβάσταχτο βάρος για τους κατεστραμμένους από το σεισμό και τη φωτιά Δικηγόρους, που αναγκάστηκαν να προσφύγουν εκ νέου στη Διοίκηση του Ταμείου για να ζητήσουν την κατανόηση του την αναστολή πληρωμών καθώς και των τυχόν καταδιωκτικών μέτρων σε βάρος τους. Η απάντηση του προέδρου του Ταμείου Συντάξεως Νομικών, της 8ης Μαρτίου 1955, απευθυνόμενη στον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Στέφανο Παπαδάτο χαρακτηρίζεται από ευγενή αναλγησία “...Δεν ευρίσκω δικαιολογημένον το παράπονόν Σας κατά του Ταμείου τουλάχιστον δια την έλλειψιν στοργής και συμπαθείας προς τους πληγέντας συναδέλφους. Γνωρίζετε άλλως τε εξ ιδίας αντιλήψεως μετά πόσου ενδιαφέροντος και το συμβούλιον και εγώ προσωπικώς εφροντίσαμεν , εν τω μέτρω των οικονομικών δυνατοτήτων του ταμείου ,ίνα ενισχύσωμεν έστω και δι’ ολίγον Υμάς...” και καταλήγει “Εν πάσει περιπτώσει , είμαι βέβαιος ότι και εκείνοι οι οποίοι θα μας διαδεχθώσι εν τη Διοικήσει του Ταμείου θα λάβωσι υπόψει την κατάστασιν , ως και τα ενδεικνυόμενα μέτρα”. Πάντως δέκα ημέρες αργότερα , ο Διευθυντής του τμήματος λογιστηρίου του Τ.Σ.Ν, ανακοίνωσε με το υπ’ αρ. πρωτ. 5792/18-3-1955 έγγραφο την αναστολή της εξυπηρέτησης του δανείου, η οποία ορίστηκε να αρχίσει την 1 Απριλίου 1956.
Οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης από τους Δικηγορικούς Συλλόγους
Από τις πρώτες μέρες της καταστροφής οι Δικηγόροι όλης της χώρας δια των Συλλόγων τους στάθηκαν αλληλέγγυοι προς τους δυστυχισμένους συναδέλφους τους, ηθικά και υλικά, ανταποκρινόμενοι στην έγγραφη έκκληση βοήθειας, που απέστειλε στις 20 Αυγούστου ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου Στέφανος Παπαδάτος.
Στις 22 Αυγούστου 1953 το Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων Αθηνών ενέκρινε οικονομική βοήθεια 55 εκατομμυρίων δραχμών για τους Δικηγόρους Αργοστολίου και Ζακύνθου. Από αυτά τα 30 εκατομμύρια διατέθηκαν μέσω της επιτροπής υπέρ σεισμοπαθών που συνέστησε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών και 25 εκατομμύρια εστάλησαν στους Δικηγορικούς Συλλόγους για να διανεμηθούν άμεσα στους Δικηγόρους. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ζακύνθου έλαβε 10 εκατομμύρια δραχμές, που εστάλησαν μέσω του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών. Η διαφορά οφείλεται στο ότι στο Αργοστόλι υπηρετούσαν τότε 22 Δικηγόροι ενώ στη Ζάκυνθο 15.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στις 31 Αυγούστου απέστειλε επιταγή της Εθνικής Τράπεζας ποσού 5.000.000 δρχ. , ενώ ταυτόχρονα διενήργησε έρανο προκειμένου να συλλεγεί ποσό μεταξύ των μελών του. Έτσι στις 7 Οκτωβρίου απέστειλε και νέα επιταγή ποσού 6.000.000 δρχ.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Πατρών την 1η Σεπτεμβρίου , διέθεσε στη Μεγάλη Επιτροπή Εράνου υπέρ των σεισμοπλήκτων ποσό 20.000.000 δρχ. απέστειλε δε και επιταγές συνολικού ποσού 3.290.000 δρχ, για να διανεμηθούν στους Δικηγόρους, από το οποίο ποσό 2.000.000 δρχ., αφορούσε τη βοήθεια που απέστειλε μέσω αυτού ο Δικηγορικός Σύλλογος Θήβας και το υπόλοιπο 1.290.000 δρχ. τη δική του βοήθεια .
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Σερρών αποφάσισε τα μέλη του «εκ του υστερήματος αυτών συνεισφέρωσιν ανά 200.000 δρχ, έκαστος». Από το ποσό των 12.000.000 δρχ. που συγκεντρώθηκε, 2.500.000 δρχ. εστάλησαν στις 2 Οκτωβρίου 1953, ώστε να διανεμηθούν μεταξύ των Δικηγόρων Ζακύνθου και Κεφαλληνίας, και το υπόλοιπο ποσό εστάλη για την ενίσχυση των κατοίκων των πληγεισών περιοχών.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου την 1η Σεπτεμβρίου 1953 ενημέρωνε ότι απέστειλε ποσό 2.000.000 δρχ. προς τους συναδέλφους Κεφαλληνίας και Ζακύνθου και ότι αποφάσισε την επί τετράμηνο ερανική εισφορά υπέρ των σεισμοπλήκτων, ποσού 25.000 δρχ. μηνιαίως για κάθε μέλος του. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων στις 29 Αυγούστου απέστειλε στην επιτροπή του Αρχιεπισκόπου υπέρ των σεισμοπαθών ποσό 4.000.000 δρχ. και ενημέρωνε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη έρανος για την ενίσχυση ειδικώς των συναδέλφων.
Το Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων Κέρκυρας στις 21 Αυγούστου 1953 απέστειλε μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος ποσό 5.000.000 δρχ. στο Δικηγορικό Σύλλογο Ζακύνθου Ο Δικηγορικός Σύλλογος Γυθείου απέστειλε στις 28 Αυγούστου το ποσό των 500.000 δρχ., ο Δικηγορικός Σύλλογος Μυτιλήνης την 1η Σεπτεμβρίου απέστειλε στους σεισμοπαθείς συναδέλφους της Ζακύνθου ποσό 5.000.000 δρχ. , ο Δικηγορικός Σύλλογος Κορίνθου στις 2 Σεπτεμβρίου ποσό 1.000.000 δρχ,, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ευρυτανίας στις 4 Σεπτεμβρίου το ποσό 15.500.00 δρχ., ο Δικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης και το Ταμείο Πρόνοιας του στις 5 Σεπτεμβρίου απέστειλε ποσό 3.750.000 δρχ..
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ροδόπης στις 7 Σεπτεμβρίου απέστειλε ποσό 1.000.000 δρχ. , ο Δικηγορικός Σύλλογος Σάμου στις 18 Σεπτεμβρίου ποσό 1.000.000 δρχ. ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηλείας στις 21 Σεπτεμβρίου απέστειλε το ποσό των 4.000.000 δρχ. , ο Δικηγορικός σύλλογος Ρόδου στις 30 Σεπτεμβρίου απέστειλε ποσό 450.000 δρχ. , ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμών την 3η Οκτωβρίου απέστειλε ποσό 5.000.000 δρχ. , ο Δικηγορικός Σύλλογος Καρδίτσας την 5η Οκτωβρίου ποσό 1.000.000 δρχ. , ενώ ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου στις 10 Οκτωβρίου 1953 απέστειλε ποσό 6.000.000 δρχ.
. Επίσης το Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων Χαλκίδας στις 16 Οκτωβρίου 1953 απέστειλε χρηματική βοήθεια ποσού 3.000.000 δρχ. , ενώ ο Δικηγορικός Σύλλογος Χαλκίδας κατέθεσε στην Κεντρική Επιτροπή Εράνων υπέρ σεισμοπαθών ποσό 3.750.000 δρχ.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ναυπλίου στις 2 Οκτωβρίου 1953 απέστειλε στους δύο Συλλόγους ποσό 2.000.000 δρχ, ώστε να διανεμηθεί εξίσου και επέβαλε μηναία εισφορά στα μέλη του επί 4 μήνες υπέρ των σεισμοπλήκτων συναδέλφων Ζακύνθου και Κεφαλληνίας.
Ανάλογες πρωτοβουλίες έλαβαν ο Δικηγορικός Σύλλογος Αγρινίου που διοργάνωσε έρανο στην πόλη του Αγρινίου συγκεντρώνοντας το ποσό των 3 εκατομμυρίων δραχμών , ο Δικηγορικός Σύλλογος Ξάνθης, που από έρανο μεταξύ των συναδέλφων συγκέντρωσε το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών, ο Δικηγορικός Σύλλογος Λεβαδείας , ο οποίος στις 26 Δεκεμβρίου 1953 ενόψει των εορτών απέστειλε το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών και ο Δικηγορικός Σύλλογος Εδέσσης, που στις 22 Δεκεμβρίου απέστειλε ποσό 1.500.000 δρχ ενώ ενημέρωνε ότι τις πρώτες μέρες της συμφοράς διέθεσε στην επιτροπή του Αρχιεπισκόπου ολόκληρο το υπόλοιπο του ταμείου του για την ανακούφιση των σεισμοπαθών . Τέλος ο Δικηγορικός Σύλλογος Πειραιά διοργάνωσε έρανο μεταξύ των συναδέλφων και στις 16 Δεκεμβρίου 1954 ενόψει των Χριστουγέννων απέστειλε το ποσό των 4.700.000 δρχ. Αυτά είναι τα σωζόμενα.
Είναι εύκολα αντιληπτό, πως η βοήθεια που παρείχαν ο Δικηγόροι της χώρας υπήρξε συγκινητική και γενναία. Οι επιστολές που συνόδευαν τα εμβάσματα εξέφραζαν την οδύνη των Δικηγόρων και όλων των Ελλήνων για το δράμα των σεισμοπλήκτων Ζακυνθινών και Κεφαλλήνων. Το μέγεθος άλλωστε της βοήθειας αν συγκριθεί με τη μεγάλη δυστοκία του Ταμείου Συντάξεως Νομικών, που περιορίστηκε μόνο στο δάνειο των 7 εκ. δραχμών, αποτέλεσε φιλί ζωής για τους συναδέλφους, οι οποίοι αποφάσισαν να προβούν σε διανομή με απόφαση της πλειοψηφίας, όχι στους τυπικώς εγγεγραμμένους στο μητρώο Δικηγόρους αλλά μεταξύ “των πράγματι ασκούντων το Δικηγορικό επάγγελμα συναδέλφων, κατά τας εκ σεισμών καταστροφάς , εν Ζακύνθω, δεδομένου ότι και η αποστολή των χρηματικών τούτων βοηθημάτων παρά των διαφόρων Δικηγορικών Συλλόγων έχει την έννοια ενισχύσεως των συναδέλφων προς αντιμετώπισιν της ζωής κατά την περίοδον ταύτην ...και ουχί την έννοιαν της αποκαταστάσεως των εκ της θεομηνίας ζημιών , ας ενδεχομένως υπέστησαν και οι μη ασκούντες την δικηγορίαν εν Ζακύνθω, αλλά εγγεγραμμένοι εις το μητρώον συνάδελφοι”.
Η ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ
Στις 31 Μαρτίου 1954, δέκα Δικηγόροι που αποτελούσαν την πλειοψηφία των εν Ζακύνθω παρόντων Δικηγόρων, συνέστησαν κοινοπραξία, «προκειμένου να εξυψώσωμεν το επάγγελμα του Δικηγόρου και να αποφύγωμεν τον μεταξύ μας ανταγωνισμόν εις βάρος της επιστημονικής και επαγγελματικής μας αξιοπρεπείας, αμά δε προκειμένου να εξεύρωμεν πόρους και τρόπον αλληλοβοηθείας και οικονομικής μεταξύ μας ενισχύσεως» όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν. Οι Δικηγόροι αυτοί είναι οι : Γεώργιος Ρουκανάς , Διονύσιος Προβής , Διονύσιος Γρυπάρης, Ιωάννης Γιαννόπουλος , Χαράλαμπος Μαρώτης , Σπυρίδων Τζαβαλάς, Κωνσταντίνος Κολυβάς, Λάμπρος Αβούρης , Τάλμποτ Κεφαλληνός και Διονύσιος Ποταμίτης.
Οι συμβαλλόμενοι καθόρισαν υποχρεωτικώς εισπραττόμενα κατώτατα όρια αμοιβής για δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις, που αναγράφηκαν σε πίνακα συνοδευτικό του κοινοπρακτικού. Η είσπραξη της αμοιβής συμφωνήθηκε να γίνεται προ της έναρξης οποιασδήποτε ενέργειας από πρόσωπο οριζόμενο από τη Διοίκηση του Δικηγορικού Συλλόγου. Στην διπλότυπη απόδειξη είσπραξης ορίστηκε να αναγράφονται το ποσό της αμοιβής μετά των συνήθων εξόδων, το ποσό της επιπλέον των καθοριζομένων κατωτάτων ορίων αμοιβής και το ποσό των επί πλέον του ενός αντιδίκου εξόδων. Ο δικηγόρος που θα αναλάμβανε υπόθεση συμφωνήθηκε να εισπράττει από τον εισπράκτορα τα εβδομήντα εκατοστά μετά την αφαίρεση των συνήθων εξόδων καθώς και την επιπλέον των κατωτάτων ορίων εισπραχθείσα αμοιβή και τα επιπλέον εισπραχθέντα έξοδα. Τα υπόλοιπα τριάντα εκατοστά έμεναν στο ταμείο του Συλλόγου προς διανομή η οποία διενεργείτο μία φορά το μήνα.
Η εφαρμογή αυτής της πρόδρομης μορφής διανεμητικού λογαριασμού σύμφωνα με το αρθ. 8 του πρακτικού αφέθηκε στην επιστημονική συνείδηση και τον όρκο των υπογραφόντων.
Η προσωρινή στέγαση των γραφείων του Δικηγορικού Συλλόγου και των Δικηγόρων
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ζακύνθου μετά το σεισμό ζήτησε αρχικώς την άμεση χορήγηση σκηνής, για την πρόχειρη εγκατάσταση των γραφείων του και ο Νομάρχης ανταποκρινόμενος στο αίτημα με το υπ’ αρ. πρωτ. 9749/29-9-1953 έγγραφο του έδωσε εντολή στο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας, για τη χορήγηση της σκηνής.
Στις 22-9-1953 , οι επιστημονικοί σύλλογοι της Ζακύνθου απευθυνόμενοι στο Υφυπουργείο Αποκαταστάσεως Σεισμοπλήκτων Νήσων, αιτήθηκαν την κατά προτίμηση στέγασή τους σε λυόμενα οικήματα από αυτά που δωρήθηκαν από ομογενή Ζακυνθινό που δεν κατονομάζεται. Το έγγραφο αυτό δε σώζεται, σώζεται όμως το διαβιβαστικό του Νομάρχη Ζακύνθου από το οποίο προκύπτει εμμέσως το περιεχόμενό του .
Ο Υφυπουργός Αποκατάστασης Ευαγγελάτος απάντησε, ότι τα λυόμενα αυτά οικήματα προορίζονταν για την εγκατάσταση δημοσιών και κοινωφελών καταστημάτων και ως εκ τούτου ήταν ανέφικτη η ικανοποίηση του αιτήματος.
Αυτό που εν τέλει κατέστη εφικτό ήταν η χορήγηση δωματίου στα προσωρινά ξύλινα παραπήγματα για τη στέγαση του Δικηγορικού Συλλόγου. Έτσι εξεδόθη από των αρμόδιο Υφυπουργό Αποκαταστάσεως Ιονίων Νήσων κατόπιν αιτήσεως του Δικηγορικού Συλλόγου, η υπ’ αρ. Πρωτ. 1188/6-10-53 απόφαση, που όριζε να κατασκευαστούν μέσω της υφιαστάμενης εργολαβίας Κων. Μωραίτη, που αφορούσε την προσωρινή στέγαση δημοσίων υπηρεσιών, δύο δωμάτια για τη στέγαση του Δικηγορικού Συλλόγου, του Υποθηκοφυλακείου και του Συμβολαιογραφείου.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν και οι παλινωδίες της διοίκησης σε σχέση με την υπόδειξη του χώρου που θα στεγαζόταν το παράπηγμα του Δικηγορικού Συλλόγου. Έτσι ενώ είχε αποφασιστεί αρχικά να διατεθεί συγκεκριμένος χώρος στην Πλατεία Σολωμού, εκεί όπου στεγάζονταν προσεισμικά το Δημαρχείο Ζακύνθου, ο αρμόδιος Υφυπουργός (στη θέση του Ευαγγελάτου είναι πλέον ο Γεώργιος Ρωμανός), ανακάλεσε την απόφαση αυτή, προκειμένου στο χώρο που προορίζονταν για το Δικηγορικό Σύλλογο να στεγαστεί το Υγειονομικό Κέντρο Ζακύνθου, ορίζοντας ότι η στέγαση του Δικηγορικού Συλλόγου θα γίνει με μέριμνα του Δημάρχου Ζακυνθίων αλλού.
Η λύση φέρεται να δόθηκε με την υπ’ αρ. Πρωτ. 5256/5-6-1954 απόφαση του Νομάρχη Ζακύνθου, στην οποία ορίστηκε ως χώρος στέγασης του Δικηγορικού Συλλόγου το “..παρά του Δημοτικού Καταστήματος έναντι παράπηγμα, όπου μέχρι τούδε εστεγάζετο το Λιμενικόν Ταμείον Ζακύνθου.
Την 11η Δεκεμβρίου 1953 ο Υφυπουργός Αποκαταστάσεως Σεισμοπλήκτων Νήσων, αποφάσισε τη χορήγηση σε κάθε Δικηγόρο που διέμενε και εξασκούσε το επάγγελμα του στη Ζάκυνθο την εποχή των σεισμών : α) 2 ½ κυβικών μέτρων ξυλείας β) 50 τ.μ. λαμαρίνας γ) δέκα κιλά κιρροβελονών διαφόρων διαστάσεων δ) δύο σάκων τσιμέντου για την κατασκευή στεγάστρου για την άσκηση του επαγγέλματος του, σε θέση που θα καθόριζε η πολεοδομική επιτροπή.
Επειδή όμως η υπόδειξη του χώρου, που θα τοποθετούσαν οι δικηγόροι τα παραπήγματα τους καθυστερούσε, ο Δικηγορικός Σύλλογος απευθύνθηκε στο Νομάρχη Ζακύνθου ζητώντας την χορήγηση άδειας κατασκευής στεγάστρων για την προσωρινή στέγαση των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου εντός της πόλης της Ζακύνθου. Στις 12-2-1954 ο Νομάρχης Κ. Ρουσσέν, επικαλούμενος την βάσει του από 23-12-1953 Β.Δ/τος αναστολή των οικοδομικών εργασιών στις πόλεις του Αργοστολίου και Ζακύνθου απάντησε, ότι δεν επιτρέπονταν η εκτέλεση εργασιών εντός της πόλεως.
Πέντε μέρες μετά στις 17 Φεβρουαρίου 1954, μια εμβληματική ζακυνθινή φυσιογνωμία της εποχής, ο Φωκίων Λογοθέτης, εκδότης της εφημερίδας “Ζακυνθινά Νέα”, προσφέρθηκε να παραχωρήσει στα μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου, οικοπεδικό χώρο, στα κτήματα του στην οδό Στουπάθη προκειμένου να κατασκευάσουν παράγκες.
Η ζωή συνεχίζεται
Ενώ έδιναν τον αγώνα της αποκατάστασης, ο Δικηγορικός Σύλλογος και οι Δικηγόροι δεν σταμάτησαν να παρεμβαίνουν διεκδικώντας και καταγγέλλοντας καταστάσεις και συμπεριφορές που είτε είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην πονεμένη κοινωνία και ερέθιζαν την κοινή γνώμη είτε καθιστούσαν περισσότερο προβληματική την ούτως ή άλλως υποτυπώδη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Είναι άλλωστε διαχρονικό χρέος των Δικηγορικών Συλλόγων οι παραβάσεις αυτές. Θα αναφερθώ σε τρεις τέτοιες που προκύπτουν από το αρχειακό υλικό από τις οποίες προκύπτει δυστυχώς ότι 70 χρόνια μετά τίποτα δεν έχει αλλάξει.
- Το Νοέμβριο του 53, η Ζάκυνθος είχε μείνει χωρίς Πρωτοδίκες. Ο Δικηγορικός Σύλλογος απέστειλε τηλεγραφική αναφορά στον Υπουργό Δικαιοσύνης για να πληροφορηθεί γιατί οι δικαστές δεν βρίσκονται στις θέσεις τους. Η απάντηση ήλθε από τον ίδιο τον Υπουργό Δημήτριο Μπαμπάκο που ενημέρωνε, ότι εις τον Πρωτοδίκη Καραχάλιο χορηγήθηκε λόγω ασθενείας του μηνιαία αναρρωτική άδεια, αλλά στο μεταξύ διατάχτηκε ο μετατεθειμένος στη Ζάκυνθο Πρωτοδίκης Τριχίλης να εμφανιστεί στη θέση του το ταχύτερο.
Φαίνεται όμως ότι οι δικαστές εξακολουθούσαν να μην εμφανίζονται και για το λόγο αυτό ο Γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Γεώργιος Ρουκανάς, που αναπλήρωνε προσωρινά τον ευρισκόμενο στην Αθήνα πρόεδρο του ΔΣ, απέστειλε εκ νέου τηλεγράφημα διαμαρτυρίας για να λάβει την εξής απάντηση από το Γενικό Διευθυντή του Α1 τμήματος του Υπουργείου Δικαιοσύνης ότι “...τούτο οφείλεται εις την μη κύρωσιν εισέτι των σχετικών Β. Διαταγμάτων. Ευθύς ως τούτο καταστεί δυνατόν θέλομεν επισπεύσει την εμφάνισιν αύτοθι των τοποθετηθέντων δικαστών”. (21, 22)
- Στις 8-10-1953 ο Δικηγορικός Σύλλογος Ζακύνθου και ο Σύλλογος Συμβολαιογράφων έστειλαν στο αρμόδιο Υφυπουργείο Αποκαταστάσεως τηλεγραφική αναφορά με το ερώτημα, εάν οι πρόσθετες δαπάνες μισθοδοσίας των αποσπασμένων υπαλλήλων, οι οποίοι λάμβαναν κατόπιν πληροφοριών πρόσθετο επίδομα μηνιαίως ίσο με τις μηνιαίες αποδοχές τους, και προ πάντων των νοσοκόμων και των μελών του Ερυθρού Σταυρού, βαρύνουν την βοήθεια της ανοικοδόμησης. Ο Σύλλογος ζητούσε την απομάκρυνση αυτών των αποσπασμένων υπαλλήλων και την ανάθεση των καθηκόντων τους σε πρόσωπα που θα μπορούσαν να προσφέρουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους, τις οποίες ούτως ή άλλως προσέφεραν με αυτοθυσία κατά τις πρώτες τραγικές ημέρες της συμφοράς. Ο Νομάρχης που μάλλον δεν γνώριζε τίποτα ( !!! ) κατόπιν διαταγής του Υφυπουργείου απέστειλε στο Σύλλογο έγγραφο, με το οποίο ζητούσε συγκεκριμένα στοιχεία επί του περιεχομένου τς αναφοράς.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος δια του γενικού γραμματέα Γεωργίου Ρουκανά, με το υπ’ αρ. Πρωτ. 26/24-10-1953 έγγραφο απευθύνεται στον Νομάρχη Ζακύνθου για να τον ενημερώσει ότι, Ζακυνθινή κτηματίας, που παρέμεινε στη Ζάκυνθο για δήθεν υπηρεσία του Ερυθρού Σταυρού έπαιρνε μισθό ενώ η παραμονή της , ουσιαστικό λόγο είχε της εξυπηρέτηση περιουσιακών της συμφερόντων και δη του τρύγου, ενώ η προσφορά των υπηρεσιών της υπήρξε σκιώδης.
Στο έγγραφο αναφέρεται επίσης ότι στη Ζάκυνθο του Οκτώβρη του 1953 υπηρετούσαν 60 νοσοκόμοι ενώ οι ασθενείς δεν υπερέβαιναν τους 30, χωρίς στο μεταξύ να υπάρχουν φάρμακα, καθώς επίσης και ότι παρατηρήθηκε μεγάλος αριθμός υπαλλήλων στον εφοδιασμό και άλλες υπηρεσίες “εξικνούμενος εις πολυτέλειαν”.
Ο νομάρχης κατόπιν αυτού αναγκάστηκε στις 7-11-1953 να απευθύνει έγγραφο στους κ.κ. Προέδρους των Δικηγόρων και των Συμβολαιογράφων με το οποίο τους παρακαλεί να υποβάλλουν, προς αποσυμφόρηση των υπηρεσιών από τους αποσπασμένους υπαλλήλους, ονομαστική κατάσταση των προσώπων εκείνων που επιθυμούν να τεθούν στη διάθεση της Υπηρεσίας Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων Νήσων.
- Πάντοτε ανήσυχος, ο μετέπειτα Βουλευτής και Δήμαρχος Ζακύνθου Τάλμποτ Κεφαλληνός, που άφησε το στίγμα του τόσο σαν διαπρεπής ποινικολόγος όσο και σαν συγγραφέας και δημοσιογράφος, ποτέ δεν έπαψε να σχολιάζει και να καυτηριάζει τα κακώς κείμενα. Ως εκδότης της Εφημερίδας Αλήθεια στο στόχαστρο του έβαλε τον τότε νομάρχη Ρουσσέν, ο οποίος απέστειλε αναφορά στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών ζητώντας την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του Δημοσιογράφου – Δικηγόρου , διότι στο υπ’ αρ. 245 φύλο της εφημερίδας της 30ης Ιουνίου του 1954, εκφράστηκε “περιφρονητικά και υβριστικά προς το πρόσωπο του Νομάρχου και την Διοίκησιν”. Τούτο , αναφέρει ο Νομάρχης, εμφαίνεται εκ των φράσεων “ Αποτελεί ασυγχώρητον ύβριν κατά των αγωνιζομένων να βοηθήσουν την Ζάκυνθον ο χαρακτηρισμός των ως ανατρεπτικών στοιχείων και συκοφαντία ότι επιδιώκουν ιδιοτελείς σκοπούς, κατά συνέπειαν είναι κωμική η προσπάθεια του κ. Νομάρχου να πείσει τους Ζακυνθίους ότι ...η κρατική μέριμνα δια την ανόρθωσιν εκδηλούται συνεχής και σταθερά ...έχομεν την ελπίδα ότι ….θα ήτο το μόνο στίγμα της Διοικήσεως” κλπ Η αναφορά του Νομάρχη Ζακύνθου κοινοποιήθηκε από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών στον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου για την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου. Η αναφορά μάλλον δεν είχε καμία τύχη, αφού από τον υπηρεσιακό φάκελο του Τ. Κεφαλληνού δεν προκύπτει να ασκήθηκε καμία πειθαρχική δίωξη.
Δυστυχώς έχει διασωθεί τμήμα μόνο του αρχείου του ΔΣΖ, της περιόδου 1953-1962, που αφορά κυρίως εισερχόμενα έγγραφα. Και αυτό ακόμα είναι αποσπασματικό και με πολλές ελλείψεις και κενά ακόμα και ως προς την αριθμητική του συνέχεια. Γι αυτό αναφέρονται πολλά εισερχόμενα απαντητικά έγγραφα αλλά λείπουν πλην ελαχίστων εξαιρέσεων τα αντίστοιχα εξερχόμενα που αφορούν αιτήματα , διαμαρτυρίες κ.λ.π Αυτό δεν μας βοηθά για να σχηματίσουμε εικόνα για πολλές πρωτοβουλίες του Δικηγορικού Συλλόγου της Ζακύνθου όπως για παράδειγμα για το περιεχόμενο των από 8-9-1953 και 4-11-1953 αιτήσεων προς το Υπουργείο της Δικαιοσύνης το περιεχόμενο των οποίων παραπέμφθηκε στην αρμόδια επιτροπή τροποποιήσεως ενοικιοστασίου, όπως προκύπτει από τα απαντητικά έγγραφα του Υπουργείου. *
Όμως και από τα λιγοστά αυτά στοιχεία αναδεικνύεται ο αγώνας ζωής των συναδέλφων μας, που βίωσαν τις πιο τραγικές ώρες της ιστορίας του νησιού, η αγωνία τους να εξασφαλίσουν τα απολύτως στοιχειώδη μέσα για την επιβίωσή των οικογενειών τους και το πάθος τους να τιμήσουν το λειτούργημα και την επιστημονική τους αξιοπρέπεια, παρεμβαίνοντας για να διορθώσουν τα κακώς κείμενα δικαστικού συστήματος και τη διαφθορά της Διοίκησης, που με τις ίδιες διαχρονικές παθογένειες, εβδομήντα χρόνια μετά δε λέει να αλλάξει.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Από τα στοιχεία του αρχείου προκύπτει ότι ο επίσης Δικηγόρος Ζακύνθου Δημήτριος Κοριατόπουλος μετατέθηκε στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών στις 31-8-1953 (ΦΕΚ 186/1953). Με την σεισμοπυρκαγιά καταστράφηκε και το βιβλίο μητρώου του ΔΣΖ. Όμως η παραπάνω κατάσταση ως προς την ακρίβεια της, το συγκεκριμένο χρόνο, επιβεβαιώνεται εμμέσως από την από 15-1-1955 ανακοίνωση του Πρόεδρου
ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΠΡΟΕΔΡΟΙ
Δημήτριος Δ. Καλοδούκας (1920-1924)
Παναγιώτης Δ. Θεοδωρακόπουλος (1936-1943)
Στέφανος Ι. Παπαδάτος (1943-1984)
Λάμπρος Ζήβας (1984-1987)
Διονύσιος Σ. Στραβόλεμος (1987-2002)
Ιωάννης Σ. Παπαδάτος (2002-2011)
Σπυρίδων Δ. Καλογερίας (2011-2017)
ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Σ. Γιατράς από το έτος 2018